Ρεαλιστικές Συνειδητοποιήσεις (3)

Η γερμανική ανθρωπιά υπάρχει για το θεαθήναι, για να γίνεται αποδεκτός ο Γερμανός από τους υπόλοιπους λόγω πολιτικής η γιατί τον εξαναγκάζει ο νόμος: ναι η γερμανική ανθρωπιά προσδιορίζεται κι αυτή από τον νόμο όπως και αμέτρητες άλλες καταστάσεις, όπως πως και πότε έχεις το δικαίωμα η και την υποχρέωση να αναπνεύσεις, να ζήσεις η να πεθάνεις. Ακόμα και ο θάνατος είναι μια νομική προδιαγραφή. Αν πεθάνεις εκτός προδιαγραφών τότε μπορεί και να μην είσαι νεκρός για τον γερμανικό νόμο.

Αν η φούσκα σου είναι έτοιμη να σκάσει από το κατούρημα και δεν βρίσκεις δημόσια τουλέτα με πενήντασεντ για να μπεις να ξαλαφρώσεις η δεν έχεις τα πενήντασεντ, και κανένα μπαρ η εστιατόριο δεν σε αφήνει να μπεις μέσα να κατουρήσεις αφού δεν έσταξες πιο πριν τον οβολό σου, και βρεις απελπισμένος την πρώτη μισοδιακριτική γωνία κάπου να κατουρήσεις και σε πιάσει στα πράσα η αστυνομία τότε την έχει βάψει το πορτοφόλι σου.
Αν σαν πεζός περάσεις σ έναν έρημο, νεκρό δρόμο που δεν υπάρχει ψυχή με κόκκινο την διάβαση πεζών και τύχει να σε δει η αστυνομία πάλι θα βογκήξει το πορτοφόλι σου.
Στην Γερμανία τα πάντα έχουν μια τιμή, ακόμα και το κάτουρο και το σκατό σου.


Στην Γερμανία το ότι ζεις, ότι υπάρχεις εφάπτεται του ποινικού αδικήματος. Είσαι εξ ορισμού μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου (τρέχα γύρευε δηλαδή) το ποινικό αδίκημα. Είναι θέμα αρχής λοιπόν και επεξήγησης: είσαι σαν άνθρωπος εξ ορισμού άνθρωπος και μετά γίνεσαι στοιχείο αποποινικοποιημένο η σε θεωρεί η ανώτερη αρχή ποινικό αδίκημα εξ ορισμού και είναι καθήκον σου παράλληλα με τον κεφαλικό που πληρώνεις να αποδυναμώνεις ότι δεν είσαι εγκληματικό στοιχείο η δεν έχεις κλίσεις εγκληματικότητας? Στην Γερμανία ισχύει το δεύτερο: είσαι πρώτα ο μαλάκας και μετά ο κρίκος από τον οποίο είναι φτιαγμένη η αλυσίδα.

Καθώς εκφράζω αυτές τις εμπειρίες και σκέψεις στον υπολογιστή (παλιά θα λεγα στο χαρτί αλλά πάει πια..) διαβάζω παράλληλα διάφορα άρθρα από δημοσιογράφους στο ίντερνετ κάποιες φόρες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα θέλοντας να ανακαλύψω αν αυτά που βιώνω και αισθάνομαι σαν άτομο υποκειμενικό είναι βιώματα η και σκέψεις που υπήρξαν η υπάρχουν σαν θέματα και για άλλους. 
Ο Ιταλός δημοσιογραφούν Κούρτσιο Μαλαπάρτε, που έζησε έντονα τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στην πορεία του μέσα από την εμπόλεμη Ευρώπη είχε μιλήσει με πολλούς Γερμανούς και συμπεραίνει ότι: “Αυτό που ωθεί τον Γερμανό στη σκληρότητα, στις πιο ψυχρά, πιο μεθοδικά, πιο επιστημονικά σκληρές πράξεις, είναι ο φόβος. Ο φόβος των καταδυναστευμένων, των αόπλων, των αδυνάτων, των αρρώστων, ο φόβος των γέρων, των γυναικών, των παιδιών, ο φόβος των Εβραίων. [...] Τη μυστηριώδη ευγένεια των καταδυναστευμένων, των αρρώστων, των αδυνάτων, των αόπλων, των γερόντων, των γυναικών, των παιδιών, ο Γερμανός την αντιλαμβάνεται, τη νιώθει, τη φθονεί και τη φοβάται, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο λαό της Ευρώπης. Και την εκδικείται ”(Από την Καθημερινή).

Βέβαια αυτό ίσως να μην ισχύει πια σε ολοκληρωτική κλίμακα για τον μοντέρνο Γερμανό, αλλά όπως παρατηρεί και ο δημοσιογράφος της Καθημερινής “αμφότεροι ξεκινούν από το ίδιο σπέρμα του φόβου”.

Ένας λοιπόν απ τους λόγους της (προσωρινής) ισορροπίας μου είναι ότι ξέφυγα επαγγελματικά και εν μέρη κοινωνικά από το γερμανικό περιβάλλον αφού η τύχη με έφερε να εργαστώ στην Ολλανδία και μάλιστα στο Μααστριχτ όπου υπογράφτηκαν όλες οι συνθήκες που γαμούν όλες τις φτωχές χώρες της ακόμα ευρωπαϊκής ένωσης. Αντιδρώ σε κάθε αλλαγή και ενώ όλες οι θεωρίες απαιτούν κατά τρόπο να δεχόμαστε την αλλαγή σαν κάτι θετικό, η ανθρώπινη φύση αποφεύγει την αβεβαιότητα. Η αποφυγή της αβεβαιότητας υπάρχει μέσα στην φύση μας, δεν είναι κάτι το οποίο μαθαίνεται σαν συμπεριφορά, έτσι τουλάχιστον γράφει ο Χοφστετε, και προχωρεί λέγοντας ότι ο βαθμός της αποφυγής της αβεβαιότητας διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό. Η αλλαγή είναι από την άλλη ένα φυσικό φαινόμενο και την φοβόμαστε ενόσω δεν ξέρουμε περί τίνος πρόκειται και άρα δεν καταλαβαίνουμε το νόημα της. Άρα αρχίζοντας σ ένα καινούργιο περιβάλλον στην Ολλανδία με έκανε πολύ σκεπτικό όπως επίσης και η απόφαση που πήρα σε λίγο καιρό να εγκαταλείψω την Γερμανία με κάνει να χέζομαι.

Το καινούργιο άγνωστο περιβάλλον παρουσιάστηκε ανθρώπινο και φιλικό. Μπήκα μέσα στο κτίριο και πρόσεξα αμέσως κάτι διαφορετικό. Χρειάστηκα λίγο χρόνο να αντιληφθώ τι ήταν αυτό: ο κόσμος στην πλειοψηφία του ακτινοβολούσε μια θετικότητα, έστελνε ένα χαμόγελο. Το καλημέρα συνοδεύεται με ένα χαμόγελο, πάντα, άσχετο από ποιον. Σκέφτηκα ότι ίσως να ναιι ηεπίδρασηη τουχόρτουυ πουυπάρχειι αφειδωλωςεδώω στη Ολλανδίαααλλάα δενείναιιμόνοοαυτό.. Είναι απλά ένας άλλος πολιτισμός παρ όλο ότι είναι μόνο σαράντα χιλιόμετρα μακρυά απ το Άαχεν προς τα δυτικά. Είναι ένα άλλος κόσμος. Δουλεύω σε μια εταιρεία με περισσότερα από χίλια άτομα προσωπικό, είμαστε όλοι ανώνυμοι. Και υπάρχει μια έστω προσποιητή, κομψή ευγένεια που μου φαίνεται εξωτική και μοναδική. Δεν την εξιδανικοποιω, υπάρχουν κι εδώ οι μούργοι και τα στριμμένα έντερα, καμιά αμφιβολια γι αυτο. Αλλά η κύρια κλίση χαρακτηρίζεται από την ευγένεια. Κι αυτό εμένα μου αρκεί. Δεν αναζητώ ουσίες στους ξένους ούτε και ποιότητες. Αλλά οι βασικοί κανόνες συμπεριφοράς υπάρχουν και αυτό είναι βασικό στοιχείο για την επιβίωση της εργασιακής μέρας και την ισορροπία στον χώρο εργασίας. Άλλο είναι να μπαίνεις κάπου και να κυριαρχεί στην ατμοσφαίρα μια, το τονίζω έστω και προσποιητήήαλλάά μηνανιχνεύσιμηη ως προς τοπροσποιητήή, φιλοκοτητα κιάλλοο ναμπαίνειςς στονοποιονδήποτεεγερμανικόοχώροοόχιι σανυπάλληλοςςάλλαα σανπελάτηςςακόμαα και ναθέλειςς ναζητήσειςςσυγνώμηηγιατίιθέλειςς ναξοδέψειςς ταλεφτάασου. Άλλο να ακούς ένα μουσικό καλημέρα η άλλου του είδους χαιρετισμό κι άλλο ένα μουγκρητό που να σε στέλνει από κει που ήρθες.

Η προσέγγιση είναι εξωτική (σε σύγκριση με αυτά που έζησα στην Γερμανία): πριν από κάποιες μέρες μου ζήτησαν αν μπορούσα να κάνω την τελευταία βάρδια. Εδώδω έγκειται η διαφορά: μου ζήτησαν. Δεν το επέβαλαν. Δέχτηκα. Τριάντα λεπτά πριν σχολάσω έγινεεέναα χαος και με ρωτησαν αν θα με πειραζε να μεινω επιπλεον απροσδιοριστα μεχρι να ξεκαθαριστι το χάος. Δέχτηκα γιατί αυτό ήταν κατά τη γνώμη μου το σωστό και εξάλλου δεν είχα και κανέναν να με περιμένει. Στην δεύτερη δουλειά είχα βρει ήδη αντικαταστάτη γι αυτό το έκτακτο κι έτσι δεν ανησύχησα. Τότε έζησα το αναπάντεχο: Οι δυο προϊστάμενοι μου ήρθαν από δυο φορές και εκφρασαν τον ενθουσιασμό και την ευγνωμοσύνη τους που έμεινα αποργραμματιστα σαν στήριξη την ώρα της κρίσης (εγώ προσωπικά κρίση δεν κατάλαβα και πολύ άλλα δεν κολλώ εδώ τώρα). Μέσα μου εικονικά είχε πέσει το σαγόνι στο πάτωμα. Στην Γερμανία θα ήταν για τους προϊσταμένου αυτονόητο ότι θα έμενα εκεί και το ευχαριστώ ούτε στην άλλη ζωή δεν θα το άκουγα, εννοείται ότι το χαμόγελο θα ήταν άγνωστη μυική έκφραση προσώπου. Είναι απλά τα κάτεργα με τον Ιαβέρη κλωνοποιημενο σε εκατομμύρια.

Αυτές είναι πολιτισμικές διαφορές που κάνουν κάποιον αν έχει μεγαλώσει με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές να τις εκτιμά και να της αναζητά. Άρα ζώντας σε χώρες όπως η Γερμανία όπου ο άνθρωπος είναι εξ ορισμού θυματοποιημενος και άρα λαμβάνει την ανάλογη συμπεριφορά γίνεται κάποιος σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εξαρτημένος από τα αντικαταθλιπτικά η το πότο η και τα δυο.

Το απόφθεγμα:
άρχισα να μαι πάλι καλά. Δυο χρόνια σχεδόν μετά που με άφησε ο Σσιατς, σχεδόν πέντε μετά τον ατελείωτο Γολγοθά (που κάποτε έφτασε κι αυτός στο τέλος του, για πρώτη φάση τουλάχιστον) και δεκατέσσερα μετά που τον γνώρισα, ξαναβλέπω κάπως το φως. Γελώ, κάνω πλάκες, τον παίρνω αβέρτα κι ασταμάτητα (όχι πως η καταχθονικη φάση υπήρξε εμπόδιο στην διοχέτευση τεστοστερονικης ενέργειας) , δεν επαναστατώ δραματικά, άλλα κάπως άρχισα να ζω. Μια δύσκολα περιγραφόμενη μελαγχολία με συνοδεύει όλες τις ώρες άλλα έχω μάθει να συνυπάρχω μαζί της αρμονικά και δεν με πολύ ενοχλεί. Είναι η ανάμνηση του, οι εικόνες στο μυαλό μου, οι σκέψεις και τα αναπάντητα ερωτηματικά, κάποτε και λίγες στιγμές απελπιστικού αδιεξόδου, είναι όμως όλα μέρος του ταξιδιωτικού πακέτου και με συνοδεύει αναγκαστικά. Συμφιλιώθηκα μαζί του, το δέχτηκα σαν αναπόσπαστο μέρος της τωρινής μου ζωής και.. ως πάρα τζει.